24 Mart tarihi Dünya Veren günü olarak kutlanır.

Verem ile ilgili bir konu olunca aklıma Ali Menteşoğlu ve  Şadi Eliyeşil gelir.

Adanada Verem Savaş Dispanserinin kurucusu Tarsuslu Dr. Bakteriyolog Ali Menteşoğlu ve Namrun Çamlıyayla’da  sanatoryum kurucusu Şadi Eliyeşil nasıl unutuldu.

TRT Çukurova Radyosunda yaptığı proğramları alkışladığımız Nur hanım, Adana Veremle Savaş Derneği başkanı sayın Dr. Levent Ekiz’i, günün anlamı ile konuşturuyor. Bizde dinliyoruz.

“Dünyada 24 Mart tarihi itibariyle 18 milyon insanın verem hastası olduğunu biliyoruz. Derneğimiz 1948 yılında kuruldu” dedi.

Ben isterdim ki derneği ve veremi anlatırken, derneğin köklerini anlatırken sadece kuruluş yılını anlatmakla kalmasın, kurucuları hakkında da bilgi versin. Bu derneğin büyük emekler vererek kuruculuğunu yapan Dr. Ali  Menteşolu ile büyük maddi destekler vererek kuruluşunda katkısı olan işadamı Şadi Eliyeşil’den de bahsedilsin. Ama onlardan tek kelime bahsedilmemesi beni üzdü.

Tabi yapacağım tek şey vardı. O günleri ve acılı anılarını yazmak. 10 yaşlarında bu unutulmaz Tarsuslu doktoru tanıdım.

Birgün hastalanmıştım. Rahmetli babam beni Adana’ya götürmüştü. 1967 yılıydı yanılmıyorsam..  O yıllarda Çukurova  bölgesi veremden adeta kırılıyordu.

Sanatçı  Cahit Seyhanlı bile o yıllarda “Veremli kız” diye bir şarkı yapmış ve plak çıkarmıştı.

Yakınlarını veremden kayıp edenler plak çalınırken ağlardı.

O yıllarda Tarsus’ta bir Verem hastanesi açıldı. Şimdi Öğretmenevinin 100 metre arkasında kalman bölüme rastlar. O yıllarda bu hastanenin baştabipliğini de Dr. Yavuz Şahinler yapıyordu. O yıllar ilaçların bir kısmı parasız, bir kısmı ise paralı veriliyordu. Komşum rahmetli Selim Karataş abim bana geldi.

“Mehmet, sen bir  gazetecisin, doktor seni kırmaz, benim ilaçlarımı ondan istesen, çünkü benim param yok” demişti.

Bugün bile o anki durumu ve o sözleri aklıma getirince duygulanırım. Tabi bizde o yıllarda bu isteği kıramadık ve ilaçları temin etmiştik.

Ama Selim  abi genç yaştı vefat etti. Ailesinden bir iki kişiye bulaştırdığı verem yüzünden onlarda vefat etti. O acılı günleri unutmuyorum.

Unutamadığım Tarsus’un o iki büyük insanı fabrikatör Şadi Eliyeşil’in bir hizmeti vardı.

Vereme Çam ağaçlarının kokusunun iyi geldiğini bildiği için  Namrun Çamlıyayla girişinde bir senatoryum kurmuştu. O bina hala duruyormu bilmiyorum, ama açıldığı yıllarda çok işe yaramıştı.

Bildiğim o çam ağaçlarının büyük işe yaradığıdır.

Veremin en büyük savaşçısı olarak bilinen Dr. Ali Menteşoğlu’nun adı Tarsus’ta makamdan Şelaleye giden caddeye verilmişti. Eski belediye başkanımız merhum Ali Haydar Eyüboğlu’nu bugün rahmetle anıyoruz.

Geçenlerde Kaymakam Yüksel Ünal Tarsus’(ta 18 kişinin veremli olduğunu ve tedavi gördüğünü beyan etmişti. Dünya verilerine göre 18 milyon veremli insan varmış. Tarsus’ta ise bu rakam  18.

Bugün Tarsus’ta verem tedavisi için çalışan ve dernek kuran Dr. Ali  Menteşoğlu ile   bu hastalığın yenilmesi için maddi destek veren Şadi Eliyeşil’i minnetle ve rahmetle anıyoruz.