Şöyle bir geriye bakalım.50, hatta 60-70 yıl evveline dönelim.O yılları çok iyi hatırlıyorum. O günleri bizzat yaşadım.
Şimdi bakıyorum da o günlerden eser kalmadı.Mesela neler?Başlayalım….Nerde kaldı Veli Emm’inin limonatası ve hoşafı..Veli Emmi şimdiki kent merkezinde satış yapardı.Nerde kaldı Alifakılı Hasan emminin şalgamı?
NERDE KALDI TACETTİN USTANIN ŞALGAMI?
Hepsine Allah rahmet eylesin..Bu arada limonatası ve böreği ile meşhur olan GENÇLİK PASTANESİNİ UNUTMAYALIM.Babadan oğula devam eden Gençlik pastanesi hâlâ ayakta. HÜSEYİN UYDACI babasından kalma Gençlik Pastanesinde eski kaymakamlık karşısında hizmet vermeye ve damak zevkine nefis ürünler sunmaya devam ediyor.
NERDE KALDI KIRKKAŞIK’IN İÇİNDEKİ ŞAPKACILAR?
Orada bazı kundura yapanlar vardı, neredeler şimdi?Bütün bölgeye 8 köşeli şapkalar Tarsus’tan yapılıp gönderilirdi.Şalvarcılar aynı keza. Onlarda Şadırvanlı hanın altında sağlı sollu sıralanırdı.Nerde kaldı şimdi o şalvarcılar?
NERDE KALDI O ESKİ KUYUMCULAR?
Kuyumcular Şehit Kerim mahallesinin girişinde eski tarihi mekanların oradaydı.Her kuyumcunun bir atölyesi vardı, şimdi hepsi hazıra döndü.Adana, K.Maraş, G.Antep’in malları geliyor.Nerde kaldı o alınteri döken kuyumcu kalfaları.Bugün bunlardan yaşayan bir Mehmet Asutay kaldı. Geçmiş yıllarda Mehmet Asutay kardeşim yaptığı bileziklerle vitrinleri süslerdi.
NERDE KALDI O ESKİ EVLER?
Nerde kaldı o eski mahallelerimiz ve mahallecilik. Eskiden mahallelerdeki insanlar birbirine tutkundu. Şimdi o eski tarihi evler kalmadı, komşuluk da kalmadı. Herkes apartmanlarda oturmaya başladı. Bu yüzden apartmanlarda oturanlar birbirini tanımıyor, eski komşulukları bilmiyor. NOKTA!
SİNEMALAR
Nerde kaldı O eski sinemalar?.Eskiden kentimizde 6 tane kışlık sinema vardı.14 tanede yazlık sinema vardı. Bunlar tarih oldu.Nerde kaldı o eski gece kulüpleri.6 tane gece kulübü (pavyon) vardı. 1950-60’lı yıllarda bunlar kentimize renk katıyorlardı.Nerde kaldı o günler?Şimdilerde pavyonların bile adı değişti.
HANLAR
Nerde kaldı o eski hanlar.Hepsi bir bir yıkıldı.O yıllarda o hanlar kimlere ev sahipliği yapmadı ki?
Hele hele Ticaret ve Sanayi Odasının yanındaki han, yıkılmasaydı ayakta kalsa ne güzel olurdu. Orası yıkıldı, yerle yeksan oldu, artık otopark olarak hizmet veriyor. Düven hanı vardı, o da yıkılıp otopark oldu.
NERDE KALDI O ESKİ BAKIRCILAR?
Bakıyorum Bakırcılar çarşısında bir tane bakırcı ustası kalmamış. Bakır satanlarda hazır alıp satıyor.
Yine nerde kaldı o kalaycılar?Boyan satanlar bile kalmadı. Üzerlerinde güğüm ile içinde en az 25-30 kilo boyan taşırlardı. Önlerinde bardak, ellerinde ıbrık olurdu ve “Boyaaaaannnn” diye bağırırlardı. Bu yaz Tarsus’ta bir tane boyancı gördüm. Eskilerde 50 kiloya varan yükü sabahtan ikindi vaktine kadar omuzlarında taşıyan o eski boyancılar da gitti bir bir..
NERDE KALDI O ESKİ SİPTİLLİ ÇARŞISI?
Makamda Altından geçmenin orda bir Siptilli Çarşısı vardı. Yıkıldı yeniden yapıldı.. Orası da Gastronomi merkezi oldu. Orayı bilen bilir. Orada kebapçı, vardı, ciğerci vardı, manav vardı, kömürcü , boyacılar vardı. Yani her meslekten esnaflar buraya toplanmıştı. Şimdi sadece Gastronomi merkezi oluyor.Nerde kaldı o eski Siptilli çarşısı?
CİĞERCİ SABRİ
Nerde kaldı Ciğerci Sakallı Sabri emmi.Kuşlu Caminin içinde bulunan Tekke’nin içinde bulunan Sabri Emmi de geçip gitti. O yıllarda çok güzel ciğer yapardı. Yaşı 50-60 olanlar bilir. Bir kişi orada 50-60 şiş ciğer yerdi. Bugün Sabri emmide kalmadı. Allah rahmet eylesin kendisine. Hala onun gibi lezzetli ciğer yapan da kalmadı.
BAKLAVA
Tarsus’un meşhur cevizli baklavası vardı.Nerde kaldı o eski Tarsus Baklavası.Adeta eskileri mumla arıyoruz.Nerde kaldı o eski gazoz fabrikaları.
Tarsus’ta üç tane gazozcu vardı. Biri Çukobirlik yanında Demirkapıda, biri Dumlupınar okulunun yanında biri Şehitishak’ta idi. Birinin adı Derya gazozu idi, diğerleri Şehir ve Hayat gazozları idi.Bugün en azından bunlardan biri numunelik olarak yaşatılsaydı olmaz mıydı?Bunu belediye başkanlarının düşünmesi lazımdı.Eski belediye başkanları, yeni belediye başkanları eskilere sahip çıkmadılar.
NERDE KALDI O ESKİ BUZ FABRİKALARI?
Eskiden buzdolapları pek yoktu. Çoğunun evinde dolap bulunmazdı.Bu nedenle buz fabrikaları vardı.Biri Demirkapı’da, diğeri de Şelale mevkiinde iki tane buz fabrikası vardı. Şimdilerde bir tane buz fabrikası kaldı.
SABAHÇI KAHVELERİ
Tarsus’ta en azından 3-4 tane sabahçı kahvesi vardı.Şimdilerde kaç tane kaldı?Nerde kaldı o eski kahvehane müdavimleri..
NERDE KALDI O ESKİ BEKÇİLER?
Akşamları Bekçiler olurdu. Uzun kaputları ve başlarında şapkaları, ellerinde copları ile bekçiler olurdu. Bekçiler Kırkkaşık yanındaki eski Merkez karakolu önünde toplanır oradan mahallelere görev yerlerine dağılırlardı. Hepsi de hecin gibi babayiğit insanlardı.
***
Tarsus’un ses sanatçıları, gazelhanları da bir bir gitti.Bunların hepsi isim isim aklımda.. Hiçbirini unutmuyorum.
TARSUSLU KAPLAN TÜRKİYE ÇAPINDA TANINIRDI.
“Gökte Allah yerde para ..
Hüdayi’yi tanımasaydım, paraya tapardım” diye türkü söylerdi Tarsus’lu Kaplan. Bu türküyü çoğu zaman yabancı ülkelerde bile söyledi. Çok meşhur oldu.
O günlerden yaşayan bir Fahri Işık kaldı.Allah ona uzun ömürler versin.
***
BUGÜN ŞÖYLE BİR GEÇMİŞE DALDIM.
Geçmiş günleri ve geçmişte neler olduğunu şimdiki zamanın gençlerine anlatmak, eskilere de hatırlatmak istedim.Nerde o eski insanları hatırlayanlar?Nerde o eski gazetecileri soranlar veya gazetecilere kıymet verenler?Bunları anılar kitabımda anlatıyorum. Orada daha uzun uzun yazıyorum. Bu yazdıklarımızın çoğunu bazı kişiler bizden fotokopi yapıyorlar.Geçmişle ilgili daha yazacağım çok şey var. İnşallah ileriki günlerde diğer notlarımı da sizlerle paylaşacağım.